De geheimen van de grond in je tuin

Het bodemleven in je tuin zit voornamelijk in de eerste 25 centimeter van de bodem. Wees zuinig op die grondlaag, want van daaruit wordt bepaald of je planten goed groeien en bloeien. Het is beter als je die grond niet spit, maar – om het bodemleven te sparen – hooguit ondiep omkeert.

Natuurlijke plantenvoeding
Gebruik in geen geval chemische bestrijdingsmiddelen in je tuin, maar wiedt onkruid handmatig. In een natuurlijke kringloop wordt organisch materiaal zoals bladafval in de bodem door allerlei levende micro-organismen stap voor stap afgebroken tot voor de plant beschikbare voedingselementen. De natuurlijke kringloop bestaat op hoofdlijnen uit bladafval en vergane plantenresten in de herfst, omzetting daarvan door micro-organismen in humus, waarna humus wordt omgezet in een natuurlijke plantenvoeding. In die kringloop groeien en bloeien planten, bomen en struiken op een gezonde wijze.

Het belang van wormen
Voor een goede bodemstructuur (o.a. vanwege zuurstof en water in de grond) en voeding van het bodemleven moet tuingrond voldoende organische stof ofwel humus bevatten (minimaal 5%). Wormen zijn voor dat proces heel belangrijk. Behalve wormen en insecten zijn vooral micro-organismen (schimmels, gisten, bacteriën en protozoa) essentieel voor de groei van planten. Miljoenen ‘geheime medewerkers’ werken ondergronds voor jou!

Geen blad weghalen
Organische stof toevoegen in de tuinbodem kan door compost op borders en grasveld toe te dienen, door extra blad op borders te brengen en bovengrondse afstervende delen van planten in de border te laten verteren. Verwijder dus niet het blad uit je borders om de tuin ‘netjes’ te maken. Ook goed verteerde mest van bijvoorbeeld koeien en paarden is waardevol, maar die moet wel minstens een jaar liggen op een mesthoop. Voeg desgewenst aanvullend langzaam werkende organische meststoffen toe, die rijk zijn aan een breed scala van mineralen.

Klimaatverandering
Gebruik geen kunstmest, want die is te simpel van structuur, wordt snel opgenomen in de bodem en zakt voor een groot deel door naar het grondwater. Wordt dus niet opgenomen door de planten maar verontreinigt deels wel ons drinkwater. Water bereikt de plantenwortels doordat regenwater blijft hangen in de bovenlaag (mits deze voldoende humusrijk is), want humus heeft een water vasthoudende functie. Ook vindt er een capillaire werking plaats vanuit dieper gelegen grondwater, mits dat niet te diep in de grond aanwezig is. Vanwege de klimaatverandering is het verstandig rekening te houden met perioden van droogte en met daling van grondwaterstanden. Humusrijke grond wordt dus nog belangrijker voor een levendige tuin.

Groei en Bloei, Jan Weggemans