Bomenkap Boxbergerweg, een noodzakelijk kwaad?

Afgelopen zomer fietste ik weer talloze keren onder de hoge kruinen door van de oude beuken en eiken aan de Boxbergerweg, niet wetende dat het lot van deze statige bomen al was beslecht. Op maandag 14 december werden de eerste bomen gerooid aan het stuk weg dat loopt van de Averlose Houtweg tot aan Kwekerij Het Nieuwe Veld. 

De reden voor de kap is laanboomverjonging las ik op de website van de gemeente met de treffende naam ‘Deventer wordt nóg knapper’. Ik waagde dat laatste statement in twijfel te trekken en besloot op dinsdagochtend gehoor te geven aan mijn innerlijke onrust. Na een korte fietstocht arriveerde ik bij het afzettingsbord en aanschouwde de stand van zaken: een rigoureuze kaalslag die in snel tempo alle oude beuken en eiken liefdeloos liet verdwijnen. Met elke boom die langs de kant van de weg werd opgestapeld verdween een stukje verleden en magie van deze plek, somberde ik.

Enkele omwonenden, al dan niet in het gezelschap van een hond, keken net als ik, wat verdwaasd naar het tafereel. ‘Maar die bomen waren toch nog goed?’, merkte een man met naar opzij gekamd grijs haar op. Een vrouw met een bleek gezicht keek ontstemd en uitte haar ongenoegen. ‘Wat een verschrikkelijke kaalslag!’ Alsof het zo was afgesproken kwam op dat moment een wat gammele witte auto zachtjes over de Boxbergerweg aangerold en stopte enkele centimeters voor het afzettingsbord. Het raampje ging omlaag en het hoofd van een oudere man werd zichtbaar die begon te klagen over de wegafzetting en verkondigde dat er nóg twee zaken waren die niet deugden: het weer en corona.

Wat me opviel was dat niemand op de hoogte leek van de grote bomenopruiming. Weer thuis besloot ik om eens uit te zoeken hoe zoiets nou werkt. Waarom wist ik het zelf pas zo laat? En klopte het zoals ik van iemand hoorde dat bewoners pas begin december op de hoogte waren gesteld? Ik had al snel iemand aan de lijn van de gemeente die mij beloofde om een en ander over de zaak uit te zoeken. Ook sprak ik de voicemail in van uitvoerder Bart van het Groenbedrijf. Deze belde mij vroeg in de middag al terug. Ik legde hem uit dat ik met pijn in mijn hart zijn werkzaamheden had aanschouwd.

Bart vertelde me over de achtergrond van de houtkap. ‘Het zijn oude bomen waarvan zeker dertig tot veertig procent is aangetast. De slechte bomen ertussenuit halen is heel bewerkelijk en bovendien zit je dan met een grote kans dat de overgebleven bomen ook snel ziek worden. Die krijgen hoogstwaarschijnlijk schorsbrand omdat ze teveel in contact komen met direct zonlicht. Een tweede reden is dat deze oude bomen moeite hebben met de huidige fluctueringen van de grondwaterstand en aan het verdrogen zijn.’ Het telefoongesprek met Bart stemde me niet vrolijk. Was ik eerst nog wat opstandig en bereid om strijd te voeren, na één ochtendje informatie verzamelen, maakte die strijdbaarheid al plaats voor gelatenheid en een gevoel van onmacht.

De volgende dag kreeg ik reactie vanuit de gemeente Deventer. Naast een mail met een knipsel uit de Verordening Fysieke Leefomgeving kreeg ik van de projectleider over de houtkap aan de Boxbergerweg een link naar de informatie over de kapvergunning. De mails ademden een sfeer van ‘Zaak afgehandeld’. Indieningsdatum 23 juni, publicatiedatum van de vergunning 22 juli. Misschien maar goed dat het me destijds was ontgaan anders was ik maandenlang met een gevoel van spijt onder de bomen door gereden, bedacht ik me.

Al met al blijf ik met een onbevredigd gevoel zitten. Formeel klopt alles en natuurlijk: tegenover een fenomeen als de klimaatsverandering sta je machteloos. Maar kan het ook anders? Dat is de vraag die me bezighoud en daarop heb ik nog geen antwoord. Dat de bermen weer worden aangeplant met nieuwe bomen die beter bestand zijn tegen droogte, is slechts een schrale troost. En dat ene zinnetje spookt nog door mijn hoofd uit het telefoongesprek met Bart: ‘Volgend jaar gaan we waarschijnlijk de Randerstraat gefaseerd aanpakken.’ Ik kijk uit mijn raam en zie in de verte het gouden winterlicht neerdalen op de rij statige oude Amerikaanse eiken aldaar. Voor mijn gevoel kunnen die nog vele jaren mee. Misschien moet ik de mededelingen omtrent aanvragen voor kapvergunningen voortaan toch maar wat beter in de gaten houden. Doet u mee?

Tekst en foto’s: Frank van der Veeke.